1. Przygotowanie dachu

Podstawą do prawidłowego wykonania dachu jest więźba dachowa. Wykonywana jest z drewna pozyskiwanego z drzew iglastych, m.in. sosny i świerku. Odpowiednio suszone i strugane elementy więźby zrobione z tych gatunków wytrzymują dziesięciolecia bez konieczności impregnowania. Ważne jest, aby konstrukcja dachu była liczona pod ciężkie pokrycia. W całym procesie najważniejsze jest dokładne rozmierzenie dachu: odległości i kąty muszą być równe, a wszystkie powstałe niedokładności w więźbie powinny być wyprowadzone. Na poszyciu przygotowanym w nieodpowiedni sposób, nie uda się wykonać estetycznego, równo położonego i szczelnego pokrycia z dachówki płaskiej, bez względu na to, jaka firma jest jej producentem. – Należy zaznaczyć, że w dachówkach ceramicznych zawsze pojawiają się krzywizny, które leżą w ich naturze i wynikają z procesu produkcji – wypalania. Ewentualne krzywizny czy nierówności, ze względu na prostą formę dachówki, są też zawsze bardziej widoczne, niż w przypadku dachówek falistych, jednak jeśli poszycie będzie fachowo przygotowane to estetyczne i prawidłowe ułożenie dachówki płaskiej nie będzie stanowić żadnego problemu – tłumaczy Andrzej Wilhelmi, dekarz z wieloletnim doświadczeniem, współpracujący z firmą Röben w zakresie szkoleń dekarskich. – W przypadku dachówki falistej, oko ludzkie często zostaje oszukane i nawet, gdy są one ułożone niedokładnie, trudno jest zauważyć drobne niedociągnięcia. Natomiast błędy popełnione przy montażu dachówki płaskiej od razu są widoczne, stąd też tak bardzo ważne jest dokładne przygotowanie więźby – dodaje Andrzej Wilhelmi.

Należy podkreślić, że nawet poprawnie wykonana więźba może mieć nierówności. Będą one wynikać z właściwości drewna. Dysproporcje te należy wyprowadzić na łatach. Należycie wyprowadzona płaszczyzna połaci nie powinna mięć większego przesunięcia jak 2~3 mm na 3 metrowej łacie. Odchylenia takiej wielkości zniweluje nawet płaska dachówka. Montując dachówkę trzema pionowymi rzędami (jest to szerokość w zasięgu ramion), nierówności zawsze można wyregulować. Zwykle wystarczy zamienić dachówki miejscami.

2. Rozmierzenie połaci

Efekt w postaci estetycznie i fachowo ułożonej połaci dachowej zostanie uzyskany poprzez prawidłowe rozmierzenie dachu. Aby rozmierzyć dach, należy sprawdzić równoległość kalenicy do okapu i prostopadłość szczytów do okapu, a następnie wyznaczyć średni rozstaw łat i średnią szerokość krycia. Procedury te decydują o właściwym rozplanowaniu połaci. Średni rozstaw łat wylicza się, układając 10 szt. dachówek, jedna nad drugą, w maksymalnym rozsunięciu i zsunięciu. Określając według tego pomiaru maksymalne długości i szerokości krycia dziesięciu rzędów i kolumn dachówek, jesteśmy w stanie prawidłowo rozplanować pokrycie każdej połaci. Mając określone wartości długości i szerokości krycia, można tak rozłożyć dachówki, aby pokrycie zniwelowało praktycznie wszystkie rozbieżności wymiarowe połaci.

Warto wiedzieć…

Ogromną uwagę należy zwrócić ustawieniu łat. Trzeba je  rozmierzyć i dokładnie rozrysować, prowadząc linie, według których montuje się łaty. Zaleca się zrezygnowanie ze stosowania tzw. „pieska” (przyrządu do rozmierzania łat), ponieważ przy jego użyciu raz popełniony błąd jest powielany. Przesuwając się od łaty do łaty i myląc się o 0,5 mm, przy 10 rzędach różnica wynosić będzie 5 mm, a przy 20 rzędach – już 1 cm, co ostatecznie może spowodować brak możliwości zapięcia dachówek.

Kłopoty mogą pojawić się na dachach bezokapowych i bez wystających szczytów. Połać kończy się wtedy przy krawędzi ściany budynku, zarówno przy okapie, jak i w szczycie. Rozwiązanie to znacznie ogranicza elastyczność przy rozmierzaniu i układaniu dachu. W kalenicy konieczne może się stać wówczas cięcie dachówek, natomiast w szczytach można zrezygnować z dachówek skrajnych. W wielu projektach stosuje się obróbkę blacharską, docinając dachówki w zależności od potrzeby symetrycznie lub niesymetrycznie.

3. Układanie dachówki

Decydując się na dachówkę płaską należy mieć świadomość, że choć pokrycie zostało wykonane prawidłowo, to patrząc na dach pod pewnym kątem mogą pojawić się nierówności. Taki efekt wynika z procesu wypalania, podczas którego glina, z której wykonywana jest dachówka, ulega niewielkim zniekształceniom. Można to oczywiście zniwelować np. zamieniając dachówki miejscami, dzięki czemu nierówności się zniosą (błędy mogą się nakładać albo kompensować). Często dachówki trzeba podszlifować, a te najbardziej niekorzystne można zamontować w miejscach trudno dostępnych dla wzroku. Dobrze też, by podczas montażu ktoś obserwował i kontrolował przebieg prac z poziomu gruntu. Pozwoli to na szybszą reakcję i regulację powstających nierówności. Płaska dachówka zakładkowa umożliwia zastosowanie różnych rodzajów krycia. Można ją montować jedna na drugą lub z przesunięciem o połowę. Można też z przesunięciem niesymetrycznym a wytrawny dekarz może pokusić o wykonanie krycia ”na dziko”.

Röben radzi…

Dachówkę Bergamo zaleca się układać na pokryciu metodą szeregową, na dachach o kącie nachylenia od 25o.

Przed rozpoczęciem prac warto poinformować inwestorów o charakterystyce dachówki i samej ceramiki, co pozwoli w przyszłości uniknąć wielu problemów związanych z układaniem pokrycia.

4. Trudne miejsca

Na połaci dachowej występują miejsca, w których ułożenie dachówki jest trudniejsze niż w pozostałych strefach. Problemy pojawiają się przy oknach dachowych, ponieważ stosuje się obróbkę ciągłą, taką jak do dachówki zakładkowej falistej, przy jednoczesnym braku podszlifowania dachówek od spodu. Takie działanie sprawia, że wystający rant lub gąbka unoszą dachówkę, tworząc nierówności. Skutecznym rozwiązaniem tego problemu jest zagłębienie kołnierza w łatach, dzięki czemu opadnie on w dół. Innym sposobem jest obróbka okna na nokach, czyli elementach z blachy wykorzystywanych także przy układaniu kosza czy przy kominach i bocznych ściankach lukarn. Nie ma przy tym konieczności montażu uszczelki, ponieważ blacha jest instalowana bezpośrednio pod dachówkę. Dla dachówki płaskiej jest to najlepsze rozwiązanie.

Ważne!!!

Dachówka Bergamo wymaga zastosowania kratki wentylacyjnej w okapie, ponieważ bez tego rozwiązania wentylacja połaci jest zamknięta. Gąsior powinien być uniesiony min. 5 mm, a nawet ok. 1 cm, tak aby powietrze mogło spod niego wypłynąć, umożliwiając swobodną cyrkulację pod całością połaci. Dobrze jest też stosować dachówki wentylacyjne.