Jak uniknąć ewentualnych błędów wykonawczych i co zrobić, aby dach był wizytówką domu? Poznaj 4 kroki do pięknego i trwałego dachu wykonanego z dachówki Bergamo

Każdy rodzaj dachówek ceramicznych posiada swoją odmienną specyfikę. Ze względu na formę, kształt, wielkość czy zastosowane rozwiązania konstrukcyjne dachu, poszczególne modele dachówek będą odpowiadać wymaganiom danych obiektów i indywidualnym upodobaniom inwestorów. W ostatnim czasie dużą popularnością cieszą się płaskie dachówki, za wyborem których przemawia modny, prosty design  poparty tradycyjnymi, doskonale już znanymi walorami technicznymi materiałów ceramicznych. Elegancka, nieskomplikowana w formie dachówka Röben Bergamo okazuje się jednak bardziej wymagająca w montażu, niż dachówki faliste. Podczas układania połaci z tej dachówki łatwo popełnić błędy, których efektem będzie  niezadawalający wygląd gotowego dachu. Stosowanie określonych zasad na etapie przygotowania montażu, jak i w trakcie samego układania dachówek, pozwoli uniknąć problemów wykonawczych.

Przygotowanie dachu

Więźba dachowa to podstawa prawidłowo wykonanego dachu. Wykonywana jest z drewna pozyskiwanego z drzew iglastych, głównie z sosny i świerku. Odpowiednio suszone i strugane elementy więźby zrobione z tych gatunków wytrzymują dziesięciolecia bez konieczności impregnowania. Istotne jest, aby konstrukcja dachu była liczona pod pokrycia ciężkie. W całym procesie najważniejsze jest dokładne rozmierzenie dachu: odległości i kąty muszą być równe, a wszystkie powstałe niedokładności w więźbie powinny być wyprowadzone. Na przygotowanym w nieodpowiedni sposób poszyciu, nie uda się wykonać estetycznego, równo położonego i szczelnego pokrycia z dachówki płaskiej, bez względu na to, jaka firma jest jej producentem. – Należy zaznaczyć, że w dachówkach ceramicznych zawsze pojawiają się krzywizny, które leżą w ich naturze i wynikają z procesu produkcji – wypalania. 

Ewentualne krzywizny czy nierówności, ze względu na prostą formę dachówki, są też zawsze bardziej widoczne, niż w przypadku dachówek falistych, jednak jeśli poszycie będzie fachowo przygotowane to estetyczne i prawidłowe ułożenie dachówki płaskiej nie będzie stanowić żadnego problemu – tłumaczy Andrzej Wilhelmi, dekarz z wieloletnim doświadczeniem, współpracujący z firmą Röben w zakresie szkoleń dekarskich.

– W przypadku dachówki falistej, oko ludzkie często zostaje oszukane i nawet, gdy są one ułożone niedokładnie, trudno jest zauważyć drobne niedociągnięcia. Natomiast błędy popełnione przy montażu dachówki płaskiej od razu są widoczne, stąd też tak bardzo ważne jest dokładne przygotowanie więźby – dodaje Wilhelmi. Nawet poprawnie wykonana więźba może mieć nierówności, które wynikają z właściwości drewna. Dysproporcje te należy wyprowadzić na łatach. Należycie wyprowadzona płaszczyzna połaci nie powinna mięć większego przesunięcia jak 2~3 mm na 3 metrowej łacie. Takiej wielkości odchylenia zniweluje nawet płaska dachówka. Montując dachówkę trzema pionowymi rzędami (jest to szerokość w zasięgu ramion), nierówności zawsze można wyregulować. Czasami wystarczy zamienić dachówki miejscami.

Płaska dachówka zakładkowa umożliwia zastosowanie różnych rodzajów krycia. Można ją montować jedna na drugą lub z przesunięciem o połowę.

Rozmierzenie połaci

Prawidłowe rozmierzenie dachu pozwala uzyskać zamierzony efekt w postaci estetycznie i fachowo ułożonej połaci dachowej. Aby rozmierzyć dach, należy sprawdzić równoległość kalenicy do okapu i prostopadłość szczytów do okapu, a następnie wyznaczyć średni rozstaw łat i średnią szerokość krycia. Czynności te decydują o właściwym rozplanowaniu połaci. Średni rozstaw łat wylicza się, układając 10 szt. dachówek, jedna nad drugą, w maksymalnym rozsunięciu i zsunięciu. Określając według tego pomiaru maksymalne długości i szerokości krycia dziesięciu rzędów i kolumn dachówek, jesteśmy w stanie prawidłowo rozplanować pokrycie każdej połaci. Znając skrajne wartości długości i szerokości krycia, można tak rozłożyć dachówki, aby pokrycie zniwelowało praktycznie wszystkie rozbieżności wymiarowe połaci. 

Niezwykle istotne jest ustawienie łat. Należy je rozmierzyć i dokładnie rozrysować, prowadząc linie, według których montuje się łaty. Zaleca się zrezygnowanie ze stosowania tzw. „pieska” (przyrządu do rozmierzania łat), ponieważ przy jego użyciu raz popełniony błąd jest powielany. .

Problemy mogą się pojawić w przypadku dachów bezokapowych i bez wystających szczytów. Dach kończy się wtedy przy krawędzi ściany budynku, zarówno przy okapie, jak i w szczycie, co znacznie ogranicza elastyczność przy rozmierzaniu i układaniu dachu. W kalenicy konieczne może się stać wówczas cięcie dachówek, natomiast w szczytach można zrezygnować z dachówek skrajnych. W wielu projektach stosuje się obróbkę blacharską, docinając dachówki w zależności od potrzeby symetrycznie lub niesymetrycznie.

Układanie dachówki

Wybierając dachówkę płaską trzeba mieć świadomość, że choć pokrycie zostało wykonane prawidłowo, to patrząc na dach pod pewnym kątem mogą pojawić się nierówności. Wynika to z procesu wypalania, podczas którego glina, z której wykonywana jest dachówka, ulega niewielkim zniekształceniom. Powstały efekt można oczywiście zniwelować. Czasami wystarczy zamienić dachówki miejscami i nierówności się zniosą – błędy mogą się nakładać albo kompensować. – W wielu wypadkach dachówki trzeba podszlifować, a te najbardziej niekorzystne można zamontować w miejscach trudno dostępnych dla wzroku. Dodatkowo, podczas montażu zawsze ktoś powinien obserwować i kontrolować proces układania dachówek z poziomu gruntu. Powstające nierówności można w  ten sposób szybciej wyregulować, znacznie łatwiej też zadbać, aby szczeliny pojawiające się pomiędzy dachówkami były równe, co z pewnością wpłynie na walory estetyczne połaci. Przyglądając się całemu procesowi montażu i dokonując odpowiednich korekt na pokryciu, z pewnością uda się osiągnąć zamierzony efekt – wyjaśnia Andrzej Wilhelmi.

Można też z przesunięciem niesymetrycznym a wytrawny dekarz może pokusić się o wykonanie krycia ”na dziko”.  Przed rozpoczęciem prac warto jednak poinformować klientów o charakterystyce dachówki i samej ceramiki, co pozwoli w przyszłości uniknąć wielu problemów związanych z układaniem pokrycia.

Dobrą praktyką jest przed montażem każdej dachówki wytrasowanie połaci czyli naniesienie pionowych linii na łatach. Bardzo ułatwia to poprawny montaż. 

Trudne miejsca

Na połaci dachowej występują miejsca, w których ułożenie dachówki jest trudniejsze niż w pozostałych strefach. Przy oknach dachowych problemy pojawiają się dlatego, że stosuje się obróbkę ciągłą, taką jak do dachówki zakładkowej falistej, przy jednoczesnym braku podszlifowania dachówek od spodu. W wyniku takiego działania, wystający rant lub gąbka unoszą dachówkę, tworząc nierówności. Aby uniknąć powstawania tego efektu, należy zagłębić kołnierz w łatach, dzięki czemu opadnie w dół. Podobny zabieg stosuje się przy układaniu dachówki „karpiówki”. Innym skutecznym rozwiązaniem jest obróbka okna na nokach, czyli elementach z blachy wykorzystywanych także przy układaniu kosza czy przy kominach i bocznych ściankach lukarn. Nie ma wówczas potrzeby montażu uszczelki, ponieważ blacha jest montowana bezpośrednio pod dachówkę. W przypadku  płaskiej dachówki jest to najlepsze rozwiązanie.

Ważne!!!

Dachówka Bergamo wymaga zastosowania kratki wentylacyjnej w okapie, ponieważ bez tego rozwiązania wentylacja połaci jest zamknięta. O ile w przypadku dachówek falistych, powietrze bez problemu przepływa pod połać poprzez podwyższenia wynikające z ich kształtu, w dachówce Bergamo płaska powierzchnia to uniemożliwia. Gąsior powinien być uniesiony min. 5 mm, a nawet ok. 1 cm, tak aby powietrze mogło spod niego wypłynąć, umożliwiając swobodną cyrkulację pod całością połaci. Dobrze jest też stosować dachówki wentylacyjne.